JAWS is een programma voor Windows dat tekst op het scherm voorleest. Het kan ook samenwerken met een brailleleesregel. Je bedient JAWS vooral met het toetsenbord. Met vaste toetsen kun je snel door apps, websites en documenten navigeren.
Waarvoor gebruik je JAWS?
Met JAWS kun je dagelijks werken en leren op een Windows-pc. Je kunt teksten maken in Word, e-mails lezen en schrijven in Outlook, rekenen in Excel en vergaderen in Teams. In de browser werkt JAWS goed met Edge en Chrome. JAWS kan gescande pdf’s en afbeeldingen laten voorlezen met OCR. Gebruik je braille, dan kun je JAWS koppelen aan je brailleleesregel.
Wanneer past JAWS goed?
JAWS past goed als je veel met Windows en Microsoft 365 werkt. Het is handig op school en op kantoor, omdat JAWS goed omgaat met linten, tabellen, formulieren en grotere webapps. Werk je met speciale programma’s waarvoor JAWS-scripts bestaan, dan krijg je vaak extra gemak en snelheid.
Wanneer past JAWS minder goed?
JAWS werkt niet op Mac, iPhone of iPad. Op Apple-apparaten gebruik je VoiceOver. Op Android-telefoons gebruik je TalkBack. Op Windows is NVDA een prima gratis alternatief. Heb je vooral eenvoudige taken of een klein budget, dan is NVDA vaak genoeg. Op oudere of lichte pc’s kan JAWS zwaarder aanvoelen. Veel mensen werken met JAWS op de pc en VoiceOver op de iPhone.
Is JAWS moeilijk te leren?
Er is een leercurve, maar het is te doen. Je moet wennen aan de sneltoetsen. Na een paar dagen kun je meestal al lezen, typen en eenvoudige taken doen. Voor tabellen, webformulieren en Teams is extra oefenen nuttig. Een sneltoetskaart en korte oefenmomenten helpen. Heb je al ervaring met een andere screenreader, dan leer je JAWS sneller.
Voordelen en nadelen in het kort
JAWS is sterk in Office, heeft veel instelmogelijkheden en werkt goed met braille en OCR. Je kunt er ook op afstand met iemand meekijken via JAWS Tandem. Nadelen zijn de prijs, alleen voor Windows beschikbaar, en soms wat zwaarder voor je computer dan NVDA.
Tips om snel te starten
Kies eerst je apparaat; de screenreader volgt daaruit. Houd Windows up-to-date en zorg voor genoeg werkgeheugen. Leer de belangrijkste JAWS-toetsen voor koppen, links, formulieren, tabellen en opmaak. Kies één standaardbrowser, bijvoorbeeld Edge of Chrome, en leer die goed kennen. Gebruik een brailleleesregel als je veel typt of programmeert, omdat je zo sneller fouten ziet. Twijfel je nog? Probeer eerst NVDA. Heb je meer functies of speciale scripts nodig, dan kun je JAWS overwegen.