Toen mijn zicht enkele jaren geleden achteruitging, bleef één vraag knagen: mag ik eigenlijk nog wel autorijden? Ik voelde me nog prima in het verkeer, maar ergens groeide de onzekerheid. Hoe slecht mag je eigenlijk zien voordat je moet stoppen? En wie bepaalt dat eigenlijk? Het was geen makkelijke zoektocht, maar ik ontdekte dat ik niet de enige ben die hiermee heeft geworsteld. Dit zijn mijn bevindingen.
Wat moet je minimaal kunnen zien om auto te mogen rijden?
In Nederland gelden wettelijke minimumeisen voor je gezichtsvermogen als je een gewoon autorijbewijs hebt, rijbewijs B. Je moet met beide ogen samen minimaal een gezichtsscherpte van 0,5 hebben. Dat komt neer op ongeveer 50 procent zicht. Daarnaast moet je gezichtsveld minimaal 120 graden breed zijn, waarvan ten minste 50 graden naar links en 50 graden naar rechts. Ook mag je geen grote blinde vlekken hebben in het centrale deel van je gezichtsveld.
Als je een bril of contactlenzen draagt, dan geldt het zicht mét correctie. Je moet dus goed kunnen zien terwijl je je bril of lenzen draagt.
Hoe weet je of je nog mag rijden?
Als je twijfelt of merkt dat je zicht achteruitgaat, moet je zelf actie ondernemen. Je kunt een afspraak maken met een optometrist of oogarts voor een objectieve meting. Ook kun je bij het CBR een Gezondheidsverklaring invullen. Op basis daarvan wordt beoordeeld of een medische keuring nodig is. Soms word je vervolgens doorgestuurd naar een specialist of gevraagd een rijtest af te leggen.
Mag je rijden met één goed oog?
Ja, dat mag, maar alleen als dat ene oog voldoende scherp ziet én een breed genoeg gezichtsveld heeft. In sommige gevallen moeten je hersenen wennen aan het kijken met één oog. Het CBR kan dan vragen om een medische keuring of een rijtest voordat je toestemming krijgt om te blijven rijden.
Ligt het initiatief bij jou?
Ja, de wet verplicht je om zelf je rijgeschiktheid in de gaten te houden. Als je zicht verandert, ben je verantwoordelijk om te laten onderzoeken of je nog aan de eisen voldoet. Je mag dus niet afwachten tot iemand anders ingrijpt. Je huisarts of oogarts kan je hierbij adviseren, maar alleen het CBR bepaalt of je rijbewijs geldig blijft. Als je zicht verandert, moet je dit melden bij het CBR via hun website.
Wanneer moet je je rijbewijs inleveren?
Je moet je rijbewijs inleveren als het CBR bepaalt dat je niet langer rijgeschikt bent. Die beslissing wordt meestal genomen na een medische keuring of rijtest. Soms mag je je rijbewijs behouden, maar dan alleen voor een beperkte periode of onder aanvullende voorwaarden. Als het CBR besluit dat je niet meer mag rijden, moet je je rijbewijs opsturen of inleveren bij de gemeente. Doe je dat niet, dan ben je strafbaar als je toch de weg op gaat.
Ben je verzekerd als je slechtziend bent?
Zolang je aan de wettelijke eisen voldoet, ben je gewoon verzekerd. Maar als je weet dat je eigenlijk niet meer mag rijden, bijvoorbeeld omdat je zicht te slecht is, en je doet het toch, dan ben je niet verzekerd bij schade. Je overtreedt dan de wet. Zelfs als het ongeluk niets met je zicht te maken heeft, kan de verzekeraar weigeren om uit te keren. Dat kan grote financiële gevolgen hebben, zeker als er sprake is van letsel bij anderen. De schade kan dan oplopen tot vele tienduizenden euro’s.
Wat kun je doen als je niet meer mag rijden?
Niet meer mogen autorijden is ingrijpend. Toch zijn er alternatieven om mobiel te blijven. Je kunt gebruikmaken van regiotaxi’s of Valys. Het openbaar vervoer biedt begeleiding voor mensen met een visuele beperking. Ook kun je met familie, buren of vrienden reizen. Daarnaast bestaan er hulpmiddelen zoals sprekende routeplanners en mobiliteitsapps. Je vrijheid hoeft dus niet op te houden bij het inleveren van je rijbewijs, maar het vraagt soms wel om nieuwe oplossingen.
