Je kent het wel. Je regelt je dag prima zonder zicht en je loopt je eigen routes. En dan ineens merk je dat iemand de berm inschiet en zijn adem inhoudt omdat jij op het trottoir loopt. Het is allemaal goedbedoeld, daar twijfelt niemand aan. Maar we weten allemaal: het voelt vaak als iets anders. Alsof blind of slechtziend zijn automatisch betekent dat je elk moment kunt instorten of verdwalen.
Een paar klassiekers uit mijn collectie – misschien herken je er iets in:
De onverwachte voederactie
Ik zat na te tafelen met een vriendin. Relaxed, niks aan de hand. Tot er ineens een vork tegen mijn lippen duwt. Geen aankondiging, niks. Gewoon: hapje brood, omdat ik dat blijkbaar was vergeten. Ik schrok me rot. Niet zo gek, ik zag het niet aankomen.
De wandel-paniek
Je geeft je op voor een wandeling van 7,5 kilometer in de natuur. Prima, niks aan de hand. Tot er vlak voor vertrek iemand bezorgd fluisterend zegt: “Het is 7,9 kilometer geworden… red je dat wel?” Alsof 400 meter extra ineens een medisch noodgeval wordt als je niet kunt zien.
De filosofische vliegtuigpassagier
Ik neem plaats op mijn gereserveerde stoel in het vliegtuig en vertel de mevrouw naast me dat ik blind ben, zodat ze rekening kan houden bij het opstijgen of koffie schenken. Zegt ze: “Zou je liever blind of doof zijn?” Eerste vraag. Geen ‘Hallo’, niks.
We lachen er vaak maar om – want wat moet je anders? Maar eerlijk: het kruipt soms onder je huid. Niet omdat mensen niet aardig zijn, maar omdat ze je niet als volwaardige volwassene benaderen. Want jij weet net zo goed als ik: we regelen al heel veel zelf. We vragen hulp als het nodig is. En we bepalen zelf wanneer dat moment is.
Die onzichtbare grens tussen hulp en betutteling? Die voel je meteen. En als je, net als ik, weleens iets in je mond geduwd kreeg zonder overleg, of met lichte paniek werd aangesproken bij 400 meter extra lopen, dan weet je: het is niet het gebrek aan zicht dat lastig is. Het is hoe anderen denken dat jij functioneert.
Maar laten we ook dit zeggen: herkenning helpt. Elkaar begrijpen helpt. Want als je dit leest en denkt: “Ja, dit soort dingen gebeuren mij ook,” dan weet je ook: je bent niet de enige. En je mag daar best iets van zeggen. Vriendelijk, scherp, of met humor. Wat bij je past.
En de volgende keer dat iemand weer ongevraagd begint te voeren, denk dan aan ons collectieve motto: Geen vork in je mond zonder vooraf overleg!
Maak jij ook goedbedoelde, maar betuttelende, hulpacties mee? Deel je ervaring in onze Blindfluencers Community.
