Om in de openbare ruimte te kunnen lopen van A naar B is het voor blinden en slechtzienden noodzakelijk om te leren lopen met een taststok. Stoklopen, oftewel het gebruik van een taststok, is een techniek waarbij je een lange witte stok gebruikt om de omgeving te verkennen en obstakels te ontdekken. Deze taststok helpt me om veilig te navigeren en geeft me een gevoel van zelfredzaamheid.
Leren stoklopen
Het doel van stoklopen is om veilig en zelfstandig te kunnen bewegen in verschillende omgevingen. De taststok kun je zien als een verlengstuk van mijn zintuigen, waardoor ik informatie krijg over de aard van het oppervlak waar ik over loop, hoogteverschillen en de aanwezigheid van objecten in mijn pad. Dit stelt me in staat om mijn stappen nauwkeurig te plaatsen en obstakels te vermijden. Om te leren stoklopen heb je niet alleen veel geduld nodig, maar je moet ook heel veel oefenen.
Het leerproces begint vaak met begeleiding van een mobiliteitstrainer, een specialist die blinden en slechtzienden helpt bij het ontwikkelen van vaardigheden voor zelfstandig bewegen. De eerste stap is het leren van de basisgreep en de juiste positie van de stok. Je leert om de stok losjes vast te houden en hem in een lichte boog voor je uit te zwaaien, zodat hij de grond raakt aan beide kanten van je lichaam op ongeveer schouderbreedte . Dit helpt om het gebied voor je te scannen en obstakels tijdig te ontdekken.
Routes
Het leren van routes is essentieel voor effectief stoklopen. Door bekende routes te leren, kan ik met meer vertrouwen en minder inspanning lopen. Dit geldt zowel voor mijn dagelijkse routes als voor nieuwe routes die ik wil ontdekken. Een gedetailleerde kennis van de route helpt om onverwachte situaties te voorkomen en zorgt ervoor dat ik sneller en efficiënter mijn bestemming bereik.
Stoklopen heeft ook gevaren. Onverwachte obstakels, zoals losliggende tegels, lage takken of fietsen en scooters op het voetpad, kunnen risico’s vormen. Daarnaast kan druk verkeer een uitdaging zijn, vooral op plekken waar er geen duidelijke oversteekplaatsen zijn. Daarom is het belangrijk om altijd alert te blijven en vertrouwen te hebben in de signalen die de taststok en de rest van je omgeving je geven.
Laat weten dat je er bent
Soms bevinden zich er mensen in mijn directe omgeving als ik aan het stoklopen ben. Ze halen me in, ze komen me tegemoet of zitten langs de kant van de weg op een bankje. Ik hoor dat aan geluiden zoals voetstappen of praten. Ik vind het fijn als je jezelf kenbaar maakt door bijvoorbeeld even te groeten. Als je de neiging hebt om mij bij wat dan ook te hulp te schieten, dan stel ik het op prijs als je dat eerst even vraagt.
Techniek
Als je routes loopt in de openbare ruimte heb je enkele specifieke technieken nodig. Het gebruik van herkenningspunten is daarbij belangrijk. Dit kunnen geluiden zijn, zoals het geroezemoes bij een nabijgelegen winkel of het geruis van verkeer, maar ook fysieke markeringen zoals stoepranden of verschillen in oppervlak van de ondergrond. Bij oversteekplaatsen zijn er vaak ribbels en lijnen, die speciaal zijn aangelegd voor mensen met een visuele beperking. Door deze lijnen te volgen, kan ik veilig oversteken.
In situaties waar ik onzeker ben, vraag ik soms om hulp van voorbijgangers. Mensen zijn meestal bereid om even mee te lopen of aanwijzingen te geven. Daarnaast maak ik gebruik van technologie, zoals navigatie-apps die speciaal zijn ontwikkeld voor blinden en slechtzienden. Deze apps kunnen gesproken aanwijzingen geven en helpen bij het vinden van mijn weg.
Kortom, stoklopen is voor mij een onmisbare vaardigheid die mijn zelfstandigheid vergroot. Het leren en gebruiken van een taststok vereist oefening en kennis van specifieke technieken, maar met de juiste begeleiding en hulpmiddelen kan ik veilig en met vertrouwen door de openbare ruimte lopen.